Εργασίες αποκατάστασης στο κτήριο και τον κήπο της βίλας «Αριάδνη»

Η βίλα «Αριάδνη» κατασκευάστηκε το 1906 σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις υποδείξεις του A.Evans και χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία και χώρος εργασίας του ίδιου και των συνεργατών του. Τόσο το κτίριο, το οποίο κηρύχθηκε διατηρητέο το 1968, όσο και ο κήπος αποτελούν ένα σύνολο πλούσιο πληροφοριών για τη νεότερη ιστορία της Κρήτης και της Ελλάδας.

Η αρχιτεκτονική μελέτη του κτηρίου έγινε από τον Ch. Doll και περιλάμβανε στοιχεία βρετανικής και ελληνικής αρχιτεκτονικής. Εκτός από το κτήριο, ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε και στη διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου και του κήπου, η αρχιτεκτονική του οποίου αποτελεί παράδειγμα του βρετανικού landscape της βικτωριανής περιόδου.

Η κάτοψη του κτηρίου είναι χαρακτηριστική του τρόπου ζωής του άγγλου ιδιοκτήτη. Το ελαφρά υπερυψωμένο ισόγειο φιλοξενούσε τη βιβλιοθήκη μαζί με την τραπεζαρία, ενώ το ημιυπόγειο τα διαμερίσματα του Evans, δηλαδή τα υπνοδωμάτια και το λουτρό με τον περίφημο εξοπλισμό: την μπανιέρα και το χάλκινο θερμοσίφωνο. Το πάχος της τοιχοποιίας και η κατασκευή του ημιυπογείου εξασφάλιζαν αφενός τη στατική επάρκεια του κτηρίου και αφετέρου δροσιά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Για τη στέγαση ο Doll επέλεξε το σύστημα των θολίσκων. Η προμήθεια των υλικών ήταν αρμοδιότητα του αρχιτέκτονα. Πολλά, μάλιστα, από αυτά έφτασαν στην Κρήτη από το εξωτερικό: ξυλεία από τη Βουλγαρία, τσιμέντα από την εταιρεία Portland Gesellschaft Lengenfeld της Τεργέστης, κουφώματα (με όλο τους τον εξοπλισμό), λουτρά, θύρες και σίδερα – όπως φαίνεται και από την αποτυπωμένη σφραγίδα Plymouth πάνω στις δοκούς – από την Αγγλία.

Στα τέλη φθινοπώρου του 1906 η κατασκευή είχε ολοκληρωθεί, ενώ έως τις αρχές Απριλίου του 1907 πραγματοποιήθηκαν παραγγελίες για δένδρα του κήπου από την Αθήνα. Δεν υπάρχουν πληροφορίες αν ο Evans δημιούργησε μόνος του τα περίπου τέσσερα στρέμματα κήπου που περιβάλλουν τη βίλα. Δεν είναι γνωστά, επίσης, αρκετά για την αρχική φύτευση, εκτός από τα μεγάλα δέντρα, όπως τα κυπαρίσσια στο ΒΔ. σύνορο, τους αξιοθαύμαστους φοίνικες στην μπροστινή όψη του κτηρίου και τα πεύκα, που όλα χρονολογούνται στην πρώτη δεκαετία του 1900.

O κήπος είχε πάντα μεσογειακό χαρακτήρα: ένας τόπος με σκιερά μονοπάτια φτιαγμένα από βότσαλα, αντί των μεγάλων επιφανειών από γκαζόν των αγγλικών κήπων. Ο χώρος ανάπαυσης –όπου μπορούσε να απολαύσει κανείς τον δροσερό αέρα τις βραδινές ώρες μετά από τις ζεστές μέρες με την έντονη μυρωδιά του γιασεμιού να σκεπάζει τα πάντα– ήταν πιθανώς σε μια από τις δυο βεράντες, παρά στον ίδιο τον κήπο. Στα μεγάλα μπροστινά παρτέρια της εισόδου βρίσκονται τρία μεγάλα σπάνια πεύκα από τα Κανάρια νησιά (Pinus canariensis) μαζί με αρκετούς φοίνικες δυο διαφορετικών ειδών: Phoenix canariensis και Washingtonia filifera. Αυτοί φυτεύτηκαν απέναντι από την κλίμακα της εισόδου, σε μεγάλο παρτέρι ελλειψοειδούς σχήματος στην περίμετρο του οποίου διαμορφώνεται χαμηλός φράχτης από Pittosporum tobira. Εκεί τοποθετήθηκε και το άγαλμα του αυτοκράτορα Αδριανού που βρέθηκε στην περιοχή.

Στο πλαίσιο των εργασιών συντήρησης – αποκατάστασης του ανακτόρου της Κνωσού και αναβάθμισης του ευρύτερου χώρου πραγματοποιήθηκε, με χρηματοδότηση από τα ΠΕΠ Κρήτης (Β΄ ΚΠΣ), η αποκατάσταση του κτηρίου και του κήπου. Οι εργασίες αυτές ολοκληρώθηκαν το 2002. Αφορούσαν στη μερική αποκατάσταση της τοιχοδομίας, στην αποκατάσταση ή ανακατασκευή των κουφωμάτων και των δαπέδων, στη θερμομόνωση και υγρομόνωση του δώματος, καθώς και σε νέες ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις και νέα συστήματα θέρμανσης και αποχέτευσης.

Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ κρίθηκε απαραίτητο να γίνουν νέες επεμβάσεις, λόγω προβλημάτων που οφείλονται στην ιδιαιτερότητα της κατασκευής της βίλας (λιθοδομή με ενσωματωμένες υδρορροές και μεταλλικές δοκοί ως φέροντα στοιχεία των δωμάτων), σε έδαφος με προβλήματα καθίζησης.

Πράγματι, μετά τη διείσδυση ομβρίων στις τοιχοποιίες της βίλας έγιναν διερευνητικές τομές σε υδρορροές του δώματος και διαπιστώθηκε ότι η υγρομονωτική μεμβράνη είχε φθαρεί. Κρίθηκε τότε αναγκαία η αντικατάσταση του συνόλου της παλαιάς μόνωσης και στα τρία δώματα του κτηρίου, συνολικής έκτασης 300τ.μ., με την αφαίρεση των υφιστάμενων μονωτικών στοιχείων των δωμάτων, την εφαρμογή στρώματος ρύσεων, την τοποθέτηση υγρομονωτικής μεμβράνης, θερμομόνωσης από φύλλα εξηλασμένης πολυστερίνης και, τέλος, επίστρωσης από πλάκες πωρόλιθου. Βελτιώθηκε, επίσης, το σύστημα απορροής των υδρορροών, στις οποίες τοποθετήθηκε σωλήνα τύπου σπιράλ και εσχάρα, στη νέα στάθμη ροής των ομβρίων.

Η αρχιτεκτονική του κήπου της βίλας «Αριάδνη» αποτελεί παράδειγμα του βρετανικού «landscape» της βικτοριανής περιόδου. Ωστόσο, πέντε από τους αιωνόβιους φοίνικες του κήπου προσβλήθηκαν από τον «κόκκινο ρυγχωτό κάνθαρο των φοινικοειδών». Για την αντιμετώπισή του κλαδεύτηκαν τα προσβεβλημένα δέντρα, προστατεύθηκαν οι κόμες τους με δίχτυ και έγινε ψεκασμός με τα κατάλληλα φάρμακα. Έκτοτε, γίνεται τακτικός ψεκασμός, με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Δενδροχειρουργικές επεμβάσεις σε επιλεγμένα δέντρα είχαν ως αποτέλεσμα την αναβλάστησή τους.

Με πρόταση της Επιστημονικής Επιτροπής Κνωσού ο ιστορικός κήπος της βίλας «Αριάδνη» χαρακτηρίστηκε το 2012 Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης.

Designed by HORIZON ™ • 2015  |  57 queries in 0,362 secs