Αποκατάσταση χρωμάτων

Κατά την αναστήλωση του ανακτόρου της Κνωσού από τον A. Evans τοποθετήθηκαν αντίγραφα των μινωικών τοιχογραφιών, ενώ τα πρωτότυπα εκτίθενται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου. Τα αντίγραφα αυτά αποτελούν πλέον αναπόσπαστο τμήμα του χώρου με ιστορική αξία.

Όπως διακρίνεται με μακροσκοπική παρατήρηση, τα αντίγραφα είναι κατασκευασμένα σε κάποιο είδος μοριοσανίδας ή ξύλου. Ο τρόπος ανάρτησής τους δεν είναι εμφανής. Σε κάποια σημεία φαίνεται ότι έχουν τοποθετηθεί ειδικές θέσεις ανάρτησης ή οδηγοί από ξύλο, σε συνδυασμό με συνδετικό κονίαμα. Επάνω σε αυτό το υποστήριγμα υπάρχει επίστρωση συνδετικού υλικού. Τέλος, έχει γίνει η εφαρμογή των χρωστικών που δημιουργούν ένα είδος ζωγραφικού ‘φιλμ’ στην τελική επιφάνεια του υποστρώματος.

Κατά τις εργασίες συντήρησης των αντιγράφων των τοιχογραφιών, στο πλαίσιο του Γ΄ΚΠΣ, εκπονήθηκε και εφαρμόσθηκε μελέτη συντήρησή τους.

Αρχικά έγινε καθαρισμός των επιφανειών. Στα σημεία με καλή πρόσφυση στο υπόστρωμα ο καθαρισμός απέδωσε ικανοποιητικά αποτελέσματα. Αντίθετα, όπου υπήρχαν απολεπίσεις ο καθαρισμός ήταν δύσκολος, λόγω απώλειας συνοχής, γι΄ αυτό και προηγήθηκαν στερεώσεις.

Στο πλαίσιο της αποκατάστασης των αντιγράφων πραγματοποιήθηκαν και συμπληρώσεις στα σημεία εκείνα όπου η απώλεια ζωγραφικού στρώματος ήταν τόσο εκτεταμένη ώστε υπήρχε σοβαρή αισθητική ασυνέχεια, έντονα αντιληπτή από το θεατή. Η συμπλήρωση κυρίως βοήθησε στην αύξηση της συνεκτικότητας και στην συγκράτηση των στρωμάτων του αντιγράφου.

Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για τη συμπλήρωση είναι ο γύψος, ως υλικό συγγενές με την τεχνολογία κατασκευής του υποστρώματος των αντιγράφων και ο ακρυλικός στόκος, υλικό κατάλληλο για τη συμπλήρωση ρηγματώσεων, λόγω της ελαστικότητάς του. Τέλος, στα σημεία απώλειας της ζωγραφικής επιφάνειας των αντιγράφων τοιχογραφιών χρησιμοποιήθηκαν χρώματα αγιογραφίας με ακρυλικό συνδετικό υλικό, στον ίδιο χρωματικό τόνο με το υπάρχον χρώμα.

Στο ίδιο πλαίσιο έγινε και αποκατάσταση των απομιμήσεων του ξύλου, αναστήλωσης Evans, με αφαιρετική ζωγραφική που μιμείται το ξύλο, χωρίς να είναι πιστή αντιγραφή του. Κρίθηκε απαραίτητο, επίσης, η απόχρωση να εναρμονίζεται με εκείνη της τοιχοποιίας, ενώ το οπτικό αποτέλεσμα να είναι τέτοιο ώστε να μην επιβάλλεται αλλά να ενσωματώνεται στη συνολική εικόνα του μνημείου.

Κατά τις εργασίες αναστήλωσης του A.Evans στεγάστηκαν με οπλισμένο σκυρόδεμα μεγάλοι χώροι, όπως τα «Νότια Προπύλαια», τα «Βασιλικά Διαμερίσματα» και το «Piano Nobile». Από το ίδιο υλικό κατασκευάστηκαν και αρχιτεκτονικά μέλη, όπως κίονες, παραστάδες και «ξυλοδεσιές». Αντίθετα, το μινωικό υλικό κατασκευής τους, το ξύλο, δεν διατηρήθηκε πουθενά.

Όσον αφορά στους κίονες, οι λίθινες βάσεις τους έχουν διατηρηθεί στα περισσότερα τμήματα του ανακτόρου. Στις πρώτες αναστηλωτικές προσπάθειες, στην «Αίθουσα του Θρόνου» και στο «Μεγάλο Κλιμακοστάσιο», το υλικό που επιλέχθηκε για την ανακατασκευή τους ήταν η πέτρα. Αρχικά, λαξευόταν το σχήμα του κίονα και στη συνέχεια τοποθετούνταν επίχρισμα από κονίαμα, για να ακολουθήσει το χρωματικό στρώμα. Αργότερα, όπως για παράδειγμα στα «Νότια Προπύλαια», χρησιμοποιήθηκε το οπλισμένο σκυρόδεμα, όπου με τη χρήση καλουπιών κατασκευάζονταν οι κίονες, οι οποίοι στη συνέχεια βάφονταν. Από τις μινωικές τοιχογραφίες προήλθαν το σχήμα, με τη χαρακτηριστική ένταση από τη βάση προς το κιονόκρανο και τα χρώματα των κιόνων.

Στους κίονες εντοπίστηκαν ποικίλες φθορές, όπως η απώλεια χρώματος, οι επικαθίσεις σκόνης, η παρουσία αλάτων, η απώλεια συνοχής του ζωγραφικού στρώματος και οι ρηγματώσεις στο σκυρόδεμα.

Οι εργασίες συντήρησης των κιόνων αναστήλωσης Evans που έγιναν στο πλαίσιο του έργου του Γ΄ ΚΠΣ ήταν κυρίως καθαρισμοί της επιφάνειάς τους από ρύπους, λιπαρές επικαθίσεις, παλαιότερες επεμβάσεις, περιττώματα και φωλιάσεις πτηνών. Επειδή οι περισσότεροι κίονες βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους και είναι κατασκευασμένοι από σκυρόδεμα, για την αισθητική αποκατάστασή τους προτιμήθηκαν γερμανικά χρώματα τύπου KEIM, με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα, κυρίως λόγω της αντοχής τους σε εξωτερικούς χώρους με μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες. Τα χρώματα αυτά έχουν ως βάση την υδρύαλο, υλικό που εισέρχεται στους πόρους του σκυροδέματος δημιουργώντας πολύ ισχυρή πρόσφυση.

Designed by HORIZON ™ • 2015  |  62 queries in 1,160 secs